RPA - Heyvaert

Beschrijving

De Heyvaertwijk wordt ontwikkeld en gerenoveerd. Perspective tekende hiervoor een strategie uit om de economische activiteiten in de wijk te doen evolueren in functie van de leefkwaliteit in de stad.

Begin van een reconversie

De gewestelijke en plaatselijke overheid willen de levenskwaliteit in de Heyvaertwijk verhogen en de wijk omvormen volgens de milieu- en stadsdoelen die ze hebben vastgelegd. Om dit te doen, werd Perspective verantwoordelijk voor het voorstellen van een territoriale ontwikkelingsstrategie en het ondersteunen van deze herontwikkeling. De uitdaging is om de dominante handel in tweedehandswagens te diversifiëren.

Levenskwaliteit en woonruimte verbeteren

De Heyvaertwijk ligt aan de rand van het Brusselse stadscentrum en wordt begrensd door de kleine ring. Nochtans is deze wijk maar half zo dicht bevolkt als de omliggende wijken. Er wordt intensief gehandeld in voertuigen sinds het einde van de jaren ’70 en de wijk is vandaag een internationale referentie in die sector. Deze activiteit heeft geleidelijk de plaats ingenomen van de vroegere slachthuizen en beenhouwerijen. Hierdoor waren er grote industriële ruimten beschikbaar waarin verschillende automerken zich nu gevestigd hebben, van kleinhandelaar, hersteller tot grote uitvoerders. Er zijn vandaag een zestigtal exploitaties verdeeld over ongeveer 60.000 m².

Hoewel de industriële activiteit in de Heyvaertwijk bloeit, zorgt ze ook voor heel wat milieuhinder (mobiliteitsproblemen, geluidshinder, lucht- en bodemvervuiling). Die hinder heeft negatieve gevolgen voor de woonfunctie: precaire of ongezonde woningen, slaapwijk, moeizaam samenleven, slechte levenskwaliteit enz. Het gebrek aan groene ruimten en de moeilijke verplaatsing met zachte vervoersmodi laten zich sterk voelen.

De openbare ruimte moet dringend worden heringericht in overeenstemming met de milieu-ambities van het Gewest om het dagelijkse leven van de inwoners en de toegankelijkheid van de wijk te verbeteren.

Een coherente en participatieve toekomststrategie

Het reflectieproces rond dit stadsproject is tevens de gelegenheid om alle spelers op het terrein rond de tafel te brengen om een nieuwe toekomst te bepalen voor de Heyvaertwijk en een gedeelde visie te creëren. Perspective identificeert verschillende mogelijke evoluties via participatieve toekomstateliers.

Integratie in een programma voor stadsherwaardering

De Heyvaertwijk maaakt ook deel uit van een programma voor stadsherwaardering: het Stadsvernieuwingscontract “Heyvaert-Poincaré”. De projecten van dit Stadsvernieuwingscontract willen dit stadsproject ondersteunen. In dit verband is het RPA gericht op de tenuitvoerlegging van openbare voorzieningen die in het CRU zijn voorzien, zoals de oprichting van structuren voor opleiding, onderwijs en sociale ondersteuning. Omdat het Gewest tegelijk met de naburige wijken aan de slag gaat (de Slachthuizen, de Zuidwijk, Weststation en Ninoofsepoort), wordt de renovatie van de Heyvaertwijk afgestemd op deze aanpalende projecten, maar ook op het Kanaalplan en het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling (GPDO).

Enkele concrete projecten

Het park van de kleine Zenne

Om het gebrek aan groene ruimte te compenseren, werd het project rond het park van de kleine Zenne opgenomen in de studies en voorafgaande projecten aan de voorgestelde visie in dit stadsproject (Wijkcontract Compas, SVC, etc.). Gelet op de dichte bebouwing is het moeilijk om hier grote groene ruimten te vormen. Het is echter mogelijk om een netwerk van groene zones te creëren, aan de hand van enkele uitbreidingen.

Een park op het tracé van de vroegere bedding van de kleine Zenne is voorzien, tesamen met een nieuwe doorgang voor fietsers en voetgangers, dat parallel loopt van het bestaande overbelaste wegennet.

Een oriëntatiestudie werd gelanceerd door Leefmilieu Brussel om de vormgeving hiervan te verfijnen.

Herbestemming van de site 'Manchester' als productieve en culturele pool

In het kader van het stadsvernieuwingscontract 'Heyvaert - Poincaré' heeft het Brussels Gewest de principes van de herontwikkeling van de industriële site 'Manchester 13-15 en 17-19' goedgekeurd. Op 29 april 2020 heeft de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting als proefproject van de Brusselse regering een financiering gekregen om haar werkzaamheden voor de oprichting van een nieuwe culturele, artistieke en creatieve productiepool voort te zetten.

In 2019 zijn een eerste reeks werken en investeringen uitgevoerd om een tijdelijke ingebruikname van de locatie mogelijk te maken door verschillende verenigingen, waaronder Recyclart. Die ingebruikname, van tijdelijk tot tussentijds, kon tot na de eerste twee jaar worden verlengd. Het permanente karakter van de activiteiten in het definitieve project zal worden bestudeerd.

Als antwoord op de problematiek van de heropleving van de economische activiteit en de inrichting van collectieve en gezellige plekken die door Perspective in het kader van de ontwikkeling van het stadsproject voor de wijk zijn geïdentificeerd, zal dit initiatief een belangrijke rol spelen in het behoud van de vitaliteit van de Heyvaertwijk.

Voorgeschiedenis

Zommer 2017: Participatieve workshops voor uitwisseling met lokale actoren en inwoners.

Mei 2018: De regering geeft aan Perspective de opdracht een ontwerp van RPA uit te werken.

Juni 2018: Twee openbare informatievergaderingen vonden plaats op, respectievelijk, 4 en 5 juni, overeenkomstig artikel 3 §4 van het besluit van 3 mei 2018 betreffende het informatie- en participatieproces voor het publiek voorafgaand aan de uitwerking van de ontwerpen van de richtplannen van aanleg.

Mei 2019: Het ontwerp van RPA Heyvaert werd in 1ste lezing goedgekeurd door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering.

Eind 2019: Van 3 oktober tot 2 december 2019 werd het ontwerp van RPA Heyvaert voorgelegd in het kader van een openbaar onderzoek in de gemeenten Anderlecht, Molenbeek en Stad Brussel.

April 2020: De Gewestelijke Ontwikkelingscommissie (GOC) heeft haar advies verleend betreffende het ontwerp van RPA.

Juni 2021: Het RPA werd in 2de lezing goedgekeurd door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering (24 juni 2021).

September 2021: Het RPA wordt in 3de en laatste lezing goedgekeurd door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering. Het treedt in werking 15 dagen na de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad.

Documenten

De volgende documenten zijn beschikbaar:

• Het Richtplan van Aanleg (RPA): informatief luik en strategisch & regelgevend luik, kaarten (regelgevend en GBP+RPA), bijlagen
• Het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot goedkeuring van het RPA
• Het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot aanwijzing van de ambtenaren die belast zijn met het verslag over de opvolging van de noemenswaardige effecten op het milieu van de uitvoering van het RPA
• De evaluatie van de milieu-impact (Diagnose, Milieueffectenrapport en Niet-technische samenvatting)

In overeenstemming met de artikelen 30/7 alinea 4 en 30/11 van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening, zal een verslag gemaakt worden van de opvolging van de voornaamste milieueffecten bij het uitvoeren van het Richtplan van Aanleg, opdat eventuele corrigerende maatregelen geïdentificeerd en uitgevoerd kunnen worden.
Dit verslag wordt om de 5 jaar, vanaf de goedkeuring van het RPA, overgedragen aan het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en gepubliceerd op de website van perspective.brussels. De praktische modaliteiten van deze opvolging, van toepassing op het huidig RPA, worden gespecifieerd door het Besluit van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest en gelijktijdig goedgekeurd.